Վարդան Այգեկցի (12-13րդ դդ.)
Աղվեսագիրք, Հայպետհրատ, Երևան, 1935
ԳԻՆԻ
Le vin
Texte en arménien oriental :
Մի թագավոր մի որդի ուներ։ Նա հրամայեց նայիպներին, թե ամեն օր ձեզնից մեկը թող տանի իմ որդուն և պատվի։ Եվ տանում էին։
Մի օր մի նայիպ պատվելու էր տարել թագավորի որդուն։ Երեկոյան նրան տարավ թագավորի տունը և ինքը գնաց։ Թագավորի որդին խիստ գինով էր։ Նա հարբած դուրս եկավ ընկավ աղբանոցը և մեռավ։
Թագավորը հրամայեց, թե իմ իշխանության ներքո ինչքան այգի կա փակեք և կարասները կոտրատեք։ Այդպես արին։
Մի այրի կին մի որդի ուներ։ Նա պահեց իր հնձանն ու գինին։ Ամեն առավոտ ու երեկո հացի վրա երկու թաս գինի էր տալիս որդուն։
Այրի կնոջ որդին մի գիշեր դուրս եկավ, սպանեց թագավորի առյուծին։ Թագավորն առավոտյան հրամայեց՝ եթե իմ առյուծին սպանողը գա և ինձ պատմի՝ նրան չեմ պատժի։
Եկան այրի կինը և նրա որդին։
Թագավորը նրան հարցրեց, թե ինչպե՞ս սպանեցիր առյուծին։ Նա ասաց, թե գիշերով դուրս եկա, հանդիպեցի առյուծին և սպանեցի։ Մայրն ասաց, թե նրան գիշերով է սնուցել և պատմեց, թե ինչպես է գինով սնուցել։
Թագավորը հրաման արձակեց, թե այգի տնկեք և գինին այնպես խմեք, որ առյուծ սպանեք, ոչ թե աղբանոցում մեռնեք։
Traduction en français :
Un roi avait un fils. Il ordonna aux adjoints ։ « que l’un de vous prenne mon fils et l’honore tous les jours ». Et ils l’emmenèrent.
Un jour un adjoint emmena honorer le fils du roi. Le soir, il l’emmena à la maison du roi et partit. Le fils du roi était très ivre. Il sortit en titubant (ivre), tomba dans la décharge et trouva la mort.
Le roi ordonna ։ «que l’on détruise tous les vergers et que l’on brise toutes les jarres ». C’est ce qu’ils firent.
Une veuve avait un fils. Elle préserva son pressoir et son vin. Chaque matin et chaque soir, elle donnait à son fils deux bols de vin après le repas.
Le fils de la veuve sortit une nuit et tua le lion du roi. Le matin, le roi ordonna ։ « que si le tueur de mon lion vient me raconter (avouer), je ne le punirai pas ».
La veuve et son fils vinrent.
Le roi lui demanda comment il avait tué le lion. Il dit ։ « Je suis sorti la nuit, j’ai rencontré le lion et je l’ai tué ». La mère dit qu’elle l’avait nourri la nuit et expliqua comment elle avait nourri avec du vin.
Le roi ordonna ։ « Plantez des vergers et buvez du vin de telle manière que vous puissiez tuer un lion et ne pas mourir dans une décharge ».
| Հայերէն | Ֆրանսերէն |
| հրամայել
< հրաման |
ordonner, commander
< ordre, commandement |
| նայիպ | vice-roi, adjoint |
| պատիվ
– պատիվ տալ |
honneur
– honorer |
| խիստ
< խստություն |
sévère
< sévérité |
| հարբած | ivre |
| աղբանոց
< աղբ < աղբաման |
décharge
< poubelle (contenu) < poubelle (récipient) |
| իշխանություն
< իշխան |
gouvernement, pouvoir
< prince, gouverneur |
| ներքո | sous |
| կարաս
– մի կարաս գինի |
jarre
– une jarre de vin |
| կոտրատել | casser |
| հնձան
< հնձել |
pressoir
< faucher, moissonner |
| թաս | bol |
| առյուծ | lion |
| պատմել
< պատմություն |
raconter
< histoire |
| պատժել
< պատիժ < անպատիժ |
punir
< punition < impuni |
| սնուցել
< սնունդ |
nourrir
< nourriture |
| արձակել
– հրաման արձակել < արձակուրդ |
lancer, délivrer
– donner un ordre < vacances |
| տնկել | planter |
Traduction :
- Le roi ordonna de fermer tous les vergers.
- Pour nous c’est un grand honneur de vous recevoir chez nous.
- Après sa réponse sévère je n’ai rien dit.
- Bien qu’il n’ait bu que trois bols de vin, il était déjà ivre.
- La place de la poubelle est dans la poubelle.
- Sous ce gouvernement beaucoup de choses ont été changées.
- Dans la cours du musée il y avait des jarres cassées.
- Il y avait beaucoup d’herbe dans le jardin et il décida de les faucher (tondre).
- Avant de dormir la grand-mère raconta une histoire sur le lion et la chèvre.
- On ne peut pas le punir simplement parce que tu as des doutes.
- Pendant les vacances la ville est vide.
- C’est l’arbre que mon père a planté quand je suis né.